Παρασκευή 27 Φεβρουαρίου 2015

ΧΑΘΗΚΑ - Γιάννης Θεοδωράκης, 1956

Ο Γ.Θεοδωράκης με τους γονείς του στην Κρήτη (ΑΡΧΕΙΟ Μ.Νταλούκας)

Χάθηκα
ανάμεσα στους δρόμους
που μ’ έδεσαν για πάντα
μαζί με τα λιμάνια
μαζί με τα σοκάκια.

Χάθηκα
γιατί δεν είχα τα φτερά
και είχα εσένα Κατινιώ
γιατί είχα όνειρα πολλά
και το λιμάνι ήταν μικρό

γιατ’ ήμουν πάντα μόνος
και θα’ μαι πάντα μόνος.


Το ποίημα πρέπει να έχει γραφτεί το 1956 στη Βιέννη όπου βρίσκεται για να σπουδάσει. 
Αποτελεί εξομολόγηση, επιχειρεί απολογισμό, και περιγράφει αόριστα το αποτέλεσμα,  με την σκοτεινή λέξη «χάθηκα».
Οπωσδήποτε δεν έχει γραφτεί στην Κρήτη και δεν είναι ένα από τα ποιήματα που λέγεται ότι διέσωσε ο Μίκης- εκείνα που ο νεαρός Γιάννης έγραφε και τα πετούσε στον κήπο. Δεν μπορεί να γράφεται στην Κρήτη διότι η αναφορά στην Κρήτη γίνεται στον αόριστο χρόνο «είχα εσένα Κατινιώ» και δεν μπορεί κανένας να περιγράφει το παρόν σαν παρελθόν.
Η λέξη κλειδί είναι το «χάθηκα» που έχει πολλές και ταυτόχρονες έννοιες: έφυγα, σκορπίστηκα, εγκατέλειψα, άλλαξα και άλλες ακόμη που έρχονται σαν ανεπαίσθητες αλλά βασικές αποχρώσεις της ίδιας διάθεσης.
Ο ποιητής είναι χαμένος σε ένα τόπο που δεν μπορείς να τον ορίσεις γεωγραφικά αλλά ψυχολογικά.



Η δεύτερη στροφή μοιάζει να εξηγεί τους λόγους που τον αναγκάζουν να χαθεί, γιατί δηλαδή φεύγει από την Κρήτη. Τώρα το «χάθηκα» πρέπει να διαβαστεί «γιατί εγκατέλειψα» και γίνεται απολογητικό. Το λιμάνι ήταν μικρό, κι εκείνος είχε όνειρα πολλά. Αν μπορούσε ίσως να τον κρατήσει κάτι, ήταν μια μεγάλη αγάπη, η Κατινιώ, που όμως φρασσόταν από το απαγορευτικό τείχος της συγγενικής σχέσης. Θα μπορούσε άραγε να στείλει τα πάντα στον διάολο και να ζήσει τον έρωτά του; «Δεν είχα τα φτερά» θα γράψει κρυπτογραφικά, θέλοντας ίσως να πει ότι  μετανιώνει. 
Αλλά, αν το ποίημα γράφεται στη Βιέννη, φαίνεται πως η νέα Γη των Ονείρων,  δεν καλυτερεύει τα πράγματα, αισθάνεται μόνος. Το «Χάθηκα» είναι μια προσωπική ιστορία που μπορεί στην συμβολική του να γενικευτεί και να αντιπροσωπεύσει όλους τους νεαρούς που αναχωρούσαν  και «χάνονταν». Πολλοί μάλιστα συνεχίζουν.

Ο Γιάννης Θεοδωράκης, υπήρξε ο δημιουργός  συγκλονιστικών ποιημάτων. Το «Χάθηκα», τα «Δακρυσμένα Μάτια», η «Όμορφη Πόλη», είναι μερικά από τα αριστουργήματα που περιγράφουν την διάθεση της λιποταξίας.
Η Διάθεση είναι η ίδια με εκείνη των Beatniks που ακολουθούν και η ίδια με όλων των νεαρών "ταξιδευτών" που προηγούνται.
Είναι όλοι όσοι αναζήτησαν και όσοι συνεχίζουν να αναζητούν τους "Μεγάλους δρόμους κάτω απ τις αφίσες". Ειναι όλοι όσοι αισθάνθηκαν και όσοι συνεχίζουν να αισθάνονται μόνοι. 



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου